15-11-2007
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
W ostatnim czasie, wraz ze wzrostem liczby ludzi starszych, wydłużaniem się przeciętnego trwania życia oraz spadkiem aktywności zawodowej osób w tzw. wieku produkcyjnym zwrócono większą uwagę na kłopoty, z jakimi borykają się na rynku pracy ludzie starsi, szczególnie osoby bezrobotne i przedwcześnie opuszczające rynek pracy. Polska ma najniższy wśród krajów członkowskich Unii Europejskiej wskaźnik aktywności zawodowej osób powyżej pięćdziesiątego roku życia (27 proc.), a po drugie – najniższy średni wiek przechodzenia na emeryturę (58 lat).
Aby dokładniej przeanalizować ten problem Stowarzyszenie Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce zleciło instytutowi badawczemu Ipsos Polska realizację badania socjologicznego w ramach projektu „Rynek pracy a osoby bezrobotne 50+. Bariery i szanse”.
Projekt był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Wnioski z badań zostały opracowane przez Barbarę Rysz – Kowalczyk i Barbarę Szatur – Jaworską.
Badania przeprowadzono w pierwszym półroczu 2007 roku, a objęto nimi osoby bezrobotne 50+, pracodawców reprezentujących przedsiębiorstwa różnej wielkości i instytucje rynku pracy: wojewódzkie i powiatowe urzędy pracy, publiczne i prywatne agencje zatrudnienia oraz organizacje pozarządowe działające w obszarze rynku pracy i realizujące programy na rzecz osób bezrobotnych po pięćdziesiątym roku życia.
Ogólnym celem badania była kompleksowa diagnoza sytuacji osób bezrobotnych w wieku powyżej pięćdziesięciu lat na rynku pracy – poznanie oczekiwań, potrzeb i motywacji bezrobotnych do podjęcia pracy, analiza postaw pracodawców i polityki wobec starszych pracowników, analiza dostępnej oferty wsparcia osób 50+ ze strony instytucji pośrednictwa pracy, organizacji pozarządowych i innych podmiotów rynku pracy. Badaniami nad bezrobotnymi objęto populację długotrwale bezrobotnych w wieku 50-60 lat (kobiety) i 50-65 lat (mężczyźni), zarejestrowanych w urzędach pracy.
Nazwą „pokolenie 50+” określamy osoby, które ukończyły pięćdziesiąt lat, a nie osiągnęły jeszcze wieku emerytalnego. W 2006 roku pokolenie to liczyło 6 milionów 336 tysięcy osób, co stanowiło 16,6 proc. ogółu ludności kraju, przy czym w miastach odsetek osób w tym wieku był większy niż na wsiach – odpowiednio 18 proc. i 14,4 proc..
Zmiany, jakie dokonały się na rynku pracy, doprowadziły do ukształtowania się trzech kategorii w ramach populacji 50+. Są to:
1. osoby bierne zawodowo – stanowią blisko połowę tej populacji, są to renciści, emeryci bądź pobierający świadczenia lub zasiłki przedemerytalne
2. osoby pracujące – to druga co do liczebności kategoria; tworzą ją osoby, które mają co prawda nieco gorsze niż młodsi pracownicy formalne wykształcenie, ale ich faktyczne kwalifikacje i pozycja zawodowa sytuuje ich w korzystniejszej sytuacji niż pracowników młodszych; w tej grupie jest też najwięcej osób pracujących na własny rachunek, osiągających najwyższe dochody, zajmujących najwyższe pozycje w hierarchii zawodowej
3. osoby bezrobotne