Jak utrzymać się na rynku pracy po 50-ce?

Z jednej strony pracodawcy powinni dbać o pracowników, z drugiej pracownicy sami powinni dbać o siebie. Co więc może zrobić pracownik po 45/50 roku życia, aby uchronić się przed zwolnieniem z pracy? W jaki sposób ma kształtować swoją karierę, aby jak najdłużej pozostać aktywnym zawodowo?

Dokładnie to samo: szkolić się. Według psychologów i ekspertów zajmujących się rynkiem pracy, starsze osoby powinny postawić na chęć zdobywania nowych kwalifikacji i podnoszenia kompetencji zawodowych, otwartość i odwagę. To pożądany przez pracodawców zestaw cech, które pomogą osobom 50+ utrzymać się na rynku pracy. W obecnych czasach dynamicznych zmian, kiedy wiedza szybko się dezaktualizuje, niemożliwe jest bazowanie jedynie na wykształceniu nabytym w młodości. Szkolenia zawodowe w celu podniesienia kwalifikacji są więc absolutnie niezbędne. Tymczasem wśród osób w wieku 55-64 lat w Polsce w kursach i szkoleniach bierze udział mniej niż 1% osób. W Europie nieco poniżej 5%.

Jak pokazuje Badanie Bilans Kapitału Ludzkiego przeprowadzone przez w 2012 roku Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, najrzadziej uczą się osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i niższym. Osoby posiadające wykształcenie wyższe uczą się chętniej, ale i tak ich aktywność na tym polu dramatycznie spada po 55. roku życia.

Dlatego tak istotnym stało się promowanie i rozpowszechnianie idei uczenia się przez całe życie tzw. lifelong learning. Zgodnie z definicją przyjętą przez Unię Europejską, lifelong learning oznacza , rozwój indywidualny i społeczny oraz ciągłe podnoszenie kwalifikacji, kompetencji i wiedzy ogólnej w okresie całego życia - od etapu przedszkolnego do emerytury włącznie. Eksperci rynku pracy wskazują, że aby zabezpieczyć swoją pozycję zawodową po 50. roku życia należy zrozumieć, że pewne działania muszą być podejmowane z wyprzedzeniem nawet o 10-15 lat i że na swoją silną pozycję zawodową po 50. roku życia pracujemy cały czas.

Warto też uświadomić sobie konieczność współpracy z pracodawcą w kształtowaniu dalszej drogi zawodowej. Czasami nieuchronna jest zmiana stanowiska w ramach danej organizacji - wtedy bardzo przydaje się znajomość swoich mocnych i słabszych stron, asertywność oraz umiejętność negocjowania z pracodawcą i wyrażania swoich wymagań i oczekiwań.

Do poprawy sytuacji mogą przyczyniać się działania rządu, samorządów terytorialnych, pracodawców, związków zawodowych oraz organizacji pozarządowych. Jednym z działań w ramach funkcjonującego od ponad 4 lat rządowego programu „Solidarność pokoleń" jest zmniejszenie kosztów pracy związanych z zatrudnianiem pracowników po 50. roku życia poprzez: zwolnienie pracodawców z opłacania składek na Fundusz Pracy za osoby w wieku przedemerytalnym oraz zmniejszenie liczby dni choroby, za które płaci pracodawca w przypadku pracowników po 50. roku życia.