11-02-2006
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Konieczność podwyższenia produktywności i konkurencyjności społeczeństwa i polskiej gospodarki, potrzeba ograniczania dyskryminacji w dostępie do rynku pracy i tworzenia szerokich możliwości zatrudnienia dla wszystkich zdolnych do pracy, a także zrozumiały, choć trudny do spełnienia wymóg ograniczania i dyscyplinowania wydatków publicznych, są zasadniczym powodem podjęcia zdecydowanych działań na rzecz utrzymania i przywracania do zatrudnienia osób w wieku powyżej 50 lat. Osób, których wiedza oraz umiejętności zawodowe mogłyby być nadal w pełni wykorzystane, ale które coraz częściej stają wobec zagrożenia utratą pracy lub już obecnie znajdują się poza rynkiem pracy.
Negatywny wpływ na niekorzystną sytuację osób w wieku powyżej 50 roku życia na rynku pracy mają przede wszystkim następujące czynniki:
- niski poziom dopasowania popytu i podaży kwalifikacji na rynku pracy,
- postępowanie pracodawców, którzy zarówno z przyczyn subiektywnych jak i obiektywnych nie dostrzegają, albo nie mogą uzyskać w swojej firmie korzyści płynących z zatrudnienia osób starszych,
- łatwy dostęp do wcześniejszych emerytur i świadczeń przedemerytalnych.
Zwolnienie czy wycofanie się z aktywności zawodowej starszego pracownika i przerzucenie ciężaru jego utrzymania na system świadczeń przedemerytalnych, na Fundusz Pracy lub system ubezpieczeń społecznych nie może być uważane za rozwiązanie problemów związanych z wiekiem pracowników. Nie oznacza to jednak, że do zatrudniania pracowników w interesującym nas wieku ma dochodzić w wyniku stosowania rozwiązań o charakterze bezpośredniej interwencji państwa – wszystkie zastosowane metody muszą być rozwiązaniami systemowymi, polegającymi na tworzeniu możliwości rozwoju indywidualnej kariery zawodowej, zgodnej z zapotrzebowaniem na kwalifikacje na rynku pracy.
Aktywne zarządzanie wiekiem, jest jednym z priorytetów Europejskiej Strategii Zatrudnienia. Zakłada ona, że z roku na rok coraz większa część obywateli Unii Europejskiej będzie aktywna zawodowo, a w 2010 roku pracować będzie co najmniej połowa osób w wieku powyżej 55 lat.
W dziedzinie zatrudnienia osób starszych sporymi osiągnięciami pochwalić się mogą kraje skandynawskie i Wielka Brytania. Tymczasem Polska ma najniższe w Unii Europejskiej wskaźniki zatrudnienia ludności w wieku aktywności zawodowej, a liczba osób pasywnych zawodowo przekracza liczbę zatrudnionych. Dzieje się tak głównie z powodu niskiego poziomu zatrudnienia młodzieży i osób w wieku powyżej 50 lat. Sytuacja ta staje się istotnym czynnikiem hamującym rozwój kraju.
Powody, dla których przystąpiono do opracowania i realizacji programu aktywizowania osób w wieku powyżej 50 roku życia można zatem uszeregować następująco:
- Realizacja Strategii Lizbońskiej, jako wspólnego przedsięwzięcia Unii Europejskiej,
- Konieczność zwiększania produktywności i konkurencyjności społeczeństwa poprzez podnoszenie poziomu inwestowania w rozwój indywidualny członków społeczności i pracowników firm,
- Wymóg zmiany modelu zachowań społecznych w kierunku zwiększania poziomu aktywności zawodowej,
- Potrzeba efektywnego wykorzystania środków Funduszu Pracy oraz – pośrednio – obniżenia tendencji wzrostu kosztów pracy poprzez ustabilizowanie wysokości składki na zabezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy (relatywnie, dla tego obszaru rynku pracy).