Kontrole zwolnień lekarskich: szef też może to zrobić

Uprawnieni do samodzielnej kontroli sposobu wykorzystywania zwolnienia są pracodawcy zatrudniający powyżej 20 osób czyli ci, którzy sami wypłacają zasiłki chorobowe. W tym przypadku pracodawca sam decyduje kogo i kiedy skontrolować. Kontroler z ramienia firmy może sprawdzić, czy przypadkiem przebywający na zwolnieniu lekarskim nie wykonuje żadnej innej pracy oraz czy wykorzystuje zwolnienie zgodnie z jego przeznaczeniem. Sprawdza, czy chory nie wykonuje czynności, które mogłyby pogorszyć jego stan zdrowia lub przedłużyć czas powrotu do pełni zdrowia. Oczywiście, aby dokonać kontroli, wyznaczony przez pracodawcę pracownik musi dysponować specjalnym upoważnieniem.
Jeżeli kontroler stwierdzi, że pracownik w czasie zwolnienia lekarskiego wykonuje pracę zarobkową lub, że wykorzystuje zwolnienie niezgodnie z przeznaczeniem, wówczas sporządza protokół pokontrolny, w którym podaje wszystkie stwierdzone nieprawidłowości. Osoba kontrolowana ma prawo do zapoznania się z protokołem.

Stwierdzone nieprawidłowości w wykorzystywaniu zwolnienia pozwalają pracodawcy na nie wypłacenie zasiłku chorobowego. Co istotne, pracodawca może przeprowadzić kontrolę również w pierwszych 33 dniach zwolnienia, gdy wypłaca jeszcze wynagrodzenie chorobowe. I także ono może być wstrzymane po przedstawieniu negatywnych wyników kontroli. Wstrzymany zasiłek obejmuje kwotę za cały okres zwolnienia lekarskiego. Ni mniej ni więcej oznacza to także, że gdyby chory pobrał już zasiłek lub wynagrodzenie chorobowe, a podczas kontroli okazałoby się, że czas zwolnienia wykorzystuje niezgodnie z jego przeznaczeniem, to jest zobowiązany do zwrotu już wypłaconych świadczeń. W przypadku zasiłku kwotę tę wpłaca na konto Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a w przypadku wynagrodzenia formę zwrotu ustala pracodawca.

Pracodawca może również w każdej chwili trwania zwolnienia pracownika wystąpić do ZUS-u z wnioskiem o wszczęcie kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy. Wówczas Zakład sprawdza, czy są przesłanki medyczne do przebywania pracownika na zwolnieniu lekarskim. Z wnioskiem o taką kontrolę może się zwrócić również pracodawca zatrudniający poniżej 20 osób. Taki przedsiębiorca ma również prawo zwracać się do ZUS-u z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego.