Praca w trakcie upałów: prawa pracownika, obowiązki pracodawcy

Wydajność pracy a wysokie temperatury

Ludzki organizm źle znosi zmiany temperatur, dlatego stopniowo przyzwyczaja się do wysokiej lub niskiej temperatury. Stwierdzono, że negatywnie wpływają na wykonywanie powierzonych nam obowiązków, a w ciągu lata produktywność spada nawet o 20%! Dlatego też w interesie samego pracodawcy leży stworzenie odpowiednich warunków pracy.

Praca podczas upałów – prawa pracownika

Podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikom zimnych napojów do picia – regulują to przepisy BHP.

W normalnych warunkach do pracy pracownikowi także należy się do picia woda. Musi być ona oczywiście zdatna do picia, a miejsce jej czerpania powinno się znajdować nie dalej niż 75 m od stanowisk pracy - o czym mówi § 112 rozporządzenia Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Z kolei § 113 ust. 1 i 2 ogólnych przepisów BHP reguluje fakt, że czerpanie wody ma się odbywać z kranów (zaworów czerpalnych).

Użyte wcześniej określenie „woda zdatna do picia” oznacza wodę która została przebadana pod względem higieniczno-sanitarnym i nadaje się do spożywania przez ludzi. O tym, czy jest zdatna do picia nie decyduje pracodawca tylko Państwowa Inspekcja Sanitarna. Dlatego, jeżeli Sanepid zdecyduje, że woda nie nadaje się do spożywania, pracownikom należą się inne napoje dostarczone oczywiście przez pracodawcę.
Uwaga! Rodzaj napojów, a także ich ilość zależna jest od rodzaju wykonywanej pracy oraz potrzeb fizjologicznych.

Szczególne warunki pracy

Jeżeli praca wykonywana jest w szczególnie ciężkich warunkach, pracownikowi (poza wodą) pracodawca powinien dostarczyć także napoje zimne wzbogacone o sole mineralne i witaminy.

Do prac w szczególnie ciężkich warunkach zaliczają się:

• wykonywane na otwartej przestrzeni, przy temperaturze ponad 25 st. C,
• wykonywane w pomieszczeniach zamkniętych, przy temperaturze ponad 28 st. C.

Wykazanie, czy wyżej wymienione temperatury zostały przekroczone, jest obowiązkiem pracodawcy – to on jest zobowiązany do zapewnienia odpowiednich warunków pracy, które będą zgodne z przepisami BHP. Dlatego w sytuacji, kiedy pracodawca nie zapewni pracownikom wody może się spodziewać kary grzywny w wysokości do 30 000 złotych (art. 283 § 1 Kodeksu pracy).

Dodatkowo, jeżeli praca w warunkach szczególnie niebezpiecznych jest wykonywana podczas upałów, pracodawca ma obowiązek ocenić, czy praca ta może być zrealizowana bezpiecznie, biorąc pod uwagę sprawność psychofizyczną pracownika.

Praca podczas upałów – obowiązek pracownika

Wykonując , pracownik sam musi ocenić swoje zdolności psychofizyczne i podjąć ostateczną decyzję, czy wykona daną pracę. Mówi o tym Art. 210 §1 Kodeksu pracy:

Art. 210 §1 W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.

Dodatkowo, jeżeli pracownik odmówi wykonywania pracy z wyżej wymienionych powodów, pracodawca nie może zmniejszyć jego wynagrodzenia za ten czas.