Zwolnienie lekarskie a świadczenie pracy

W dniu badania lekarz, na podstawie stanu zdrowia pracownika, orzeka jego czasową niezdolność do pracy z powodu choroby i określa czas przewidywanego leczenia niezbędnego do odzyskania zdolności do pracy. Na ten czas wydaje zwolnienie, które jest równocześnie usprawiedliwieniem nieobecności. Ani pracownik, ani pracodawca nie powinni sami decydować o wcześniejszym powrocie pracownika do wykonywania swoich obowiązków. Dopuszczenie do pracy pracownika niezdolnego do jej wykonywania może być uznane za wykroczenie, a w skrajnych przypadkach - za przestępstwo przeciwko prawom pracowniczym.

Świadczenia chorobowe czy wynagrodzenie za pracę?

Jeżeli jednak pracodawca wyrazi zgodę na powrót pracownika do pracy w czasie zwolnienia lekarskiego, wówczas pracownik od dnia podjęcia pracy traci prawo do świadczeń chorobowych (wynagrodzenia chorobowego bądź zasiłku). Za pracę świadczoną w trakcie choroby pracownikowi przysługuje wynagrodzenie określone w umowie o pracę, tj. płaca zasadnicza z ewentualnymi dodatkami. W żadnym razie nie może dojść do równoczesnej wypłaty za ten sam okres pensji z tytułu pracy i świadczeń chorobowych.

W myśl art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej, pracownik wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. ZUS jednak przyjmuje, że jeśli pracownik w czasie zwolnienia lekarskiego podejmie pracę u macierzystego pracodawcy, traci wówczas prawo do świadczeń chorobowych wyłącznie za dni świadczenia pracy.

Jeżeli pracodawca zatrudnia pracownika w okresie zwolnienia lekarskiego, jest on zobowiązany do wypłacania pracownikowi wynagrodzenia i w konsekwencji - za okresy niezdolności do pracy, w których pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia - zasiłek chorobowy nie przysługuje (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 2.3.1999 r., III AUa 1298/1998).

Choroba powyżej 30 dni a wcześniejszy powrót do pracy

Niekiedy pracodawca, pomimo zadeklarowania przez pracownika chęci powrotu do pracy, nie może go do niej dopuścić. Powyższe dotyczy pracownika, który chce przerwać zwolnienie lekarskie po chorobie trwającej ponad 30 dni. Pracownik taki musi uzyskać zgodę lekarza medycyny pracy na powrót do pracy. Badania kontrolne pracownik wykonuje na podstawie skierowania pracodawcy. Zgodnie bowiem z art. 229 § 2 KP w przypadku, gdy niezdolność do pracy trwa dłużej niż 30 dni, pracownik podlega kontrolnemu badaniu lekarskiemu w celu ustalenia jego aktualnej zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

Skrócenie okresu niezdolności do pracy może nastąpić w wyniku badania przeprowadzonego przez lekarza orzecznika ZUS. Może to mieć miejsce jedynie w przypadku przeprowadzania kontroli prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zwolnień lekarskich.

W powyższej sytuacji pracownik może zostać uznany za zdolnego do pracy przed datą wskazaną w zwolnieniu lekarskim, a zwolnienie lekarskie straci ważność od dnia następnego po dniu badania.

Dorota Twardo/